Aleksandra Hołubecka-Zielnica. Spotkanie z badaczką historii pogranicza.

Na organizowanym przez Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi listopadowym „Spotkaniu w dolinie” gościliśmy panią Aleksandrę Hołubecką- Zielnicę, wnikliwą badaczką historii pogranicza regionu dolnośląsko-wielkopolskiego, autorkę licznych publikacji na temat przeszłości oraz teraźniejszości Sycowa i Dolnego Śląska.

Korzystając z gościnności Domu Kultury w Ozimku spotkanie zostało zorganizowane 10 listopada, tradycyjnie w drugą środę miesiąca. Pani Aleksandra, która na spotkanie przyjechała z Wrocławia, jest autorką licznych publikacji na temat przeszłości oraz teraźniejszości Sycowa i Dolnego Śląska. Uczestnicy spotkania mogli usłyszeć o wojennych losach autorki, doświadczeniach w nauczycielskiej pracy w Sycowie i Wojciechowie Wielkim po wojnie, rosnącym zainteresowaniu historią swojej nowej małej Ojczyzny. Wynikiem jej wieloletnich badań historycznych i etnograficznych, prowadzonych wspólnie z nieżyjącym już mężem Krzysztofem Zielnicą, są liczne publikacje dotyczące pogranicza dolnośląsko-wielkopolskiego. Znajdziemy pośród nich opisy regionu, kronikarskie dzieje Sycowa, historię nieistniejącego zamku i rodu Bironów. Najbardziej znane publikacje to książki: „Był taki czas… Pogranicze polsko-niemieckie (Syców – Kępno – Ostrzeszów” i „W cieniu wojen”. W swoich publikacjach opowiada między innymi o syberyjskich losach polskich rodzin, zsyłanych w głąb Rosji w latach I i II wojny światowej. Za swoje zasługi pani Aleksandra Hołubecka-Zielnica w 2010 roku otrzymała tytuł „Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Syców”.

Ważnym tematem spotkania był dorobek męża pani Aleksandry, zmarłego w 2012 roku Krzysztofa Zielnicy. Ten etnolog, afrykanista, bibliograf i regionalista, pracujący na wydziale etnografii Uniwersytetu Wrocławskiego, ponad 20 lat swojego życia poświęcił na badania nad życiem wybitnego humanisty, przyrodnika i geografa Alexandra von Humboldta. Efektem jego wieloletniej pracy nad tym tematem była publikacja „Polonica bei Alexander von Humbold”, opisująca bardzo wnikliwie, w oparciu o doskonale udokumentowany materiał źródłowy, liczne kontakty Humboldta z Polską i Polakami. Książka ta ukazała się jedynie w Niemczech, a w Polsce nigdy nie została należycie doceniona. Pani Aleksandra, która przez lata wspierała męża w jego badaniach, próbuje rozpropagować dorobek męża.

Członkowie Stowarzyszenia Dolina Małej Panwi czują się zobowiązani do wsparcia tych działań. Kiedy prowadziliśmy poszukiwania dokumentów i źródeł dotyczących budowy w Królewskiej Hucie Malapane najstarszych na kontynencie maszyn parowych, natknęliśmy się na znaną jedynie z zapisów kronikarskich informację o związanej z tym wizycie w Ozimku Alexandra von Humboldta. Początkowo nie udawało się znaleźć potwierdzenia tego faktu w źródłach. W pracy Krzysztof Zielnica nie tylko o tym napisał, ale podał także źródła dokumentujące ten fakt. Na tej podstawie wiemy, że Humboldt był w Ozimku 16 i 17 grudnia 1792 roku, a powodem jego wizyty był właśnie maszyny parowe tutaj produkowane. Te ważne dla historii naszego miasta informacje były między innymi przedmiotem międzynarodowej wideokonferencji zorganizowanej także przez nasze Stowarzyszenie, a szczegółowo zostaną omówione w trakcie przyszłorocznej, wrześniowej konferencji stacjonarnej w Ozimku. Autorskie spotkanie z panią Aleksandrą Hołubecką- Zielnica miało między innymi przypomnieć o zasługach i odkryciach jej męża w tym zakresie.

Józef Tomasz Juros

Pełną, trwająca prawie 4 godziny, polską wersję językową wideokonferencji o Alexandrze von Humboldcie można znaleźć na kanale YouTube fundacji „Kulturstiftung“, pod adresem https://www.bit.ly/kulturstiftungvideo